Twórczość T. Peipera – szkic.

Współzałożyciel „Zwrotnicy”. W latach 30. współpracował
z pismami lewicowymi („Robotnik”, „Sygnały”). Był poetą, prozaikiem, dramatopisarzem,
krytykiem literackim i teatralnym. Swoje poglądy wyraził w szkicach i artykułach
(„Tędy” 1930 r.). U ich podstaw tkwiło przekonanie, że rozwój sztuki łączy się
z przemianami psychiki społecznej, wynikającymi z przemian współczesnej cywilizacji:
powstania i rozrostu wielkich miast, udziału mas w życiu społecznym instytucji,
silniejszego dochodzenia do głosu praw ekonomii i organizacji, większego uniezależnienia
się człowieka od natury.

Twórczość T. Peipera.

Własną teorię poezji wyłożył w szkicu „Nowe usta” (1925).
Hasłem Krakowskiej Awangardy stał się tytuł jednego z esejów Peipera „Miasto,
masa, maszyna”.
Peiper pisywał także wiersze, w których dawał wyraz swej wiary w postęp, rozwój
cywilizacji i techniki. Dobrym przykładem jest utwór „Ulica”. Zwraca uwagę zastosowanie
maksymalnego skrótu poprzez użycie elipsy (także zmetaforyzowanej) i równoważników
zdań. Odnajdujemy tu też onomatopeję. Autor manifestuje swoje naukowe rozumienie
świata i przestrzeni, jest zafascynowany pięknem miasta jako konstrukcji przemyślanej,
rozumnej, celowej. Podkreśla dysproporcje między wielkością tej konstrukcji
i małością jej budowniczego. Oto bowiem kruchy człowiek potrafi wznosić potężne,
monumentalne budowle, jest w stanie wznieść się ku geniuszowi – stąd też końcowa
metafora „człowiek – ptak z węgla”.
[ET]