Molier – mistrz komedii, jakie rodzaje komizmu są w wybranym dramacie

Molier to jeden z czołowych przedstawicieli baroku we Francji.
Autor m.in. „Świętoszka”, „Skąpca”, „Mizantropa” twierdził, iż L’ani du genre
humain n’est point du tout mon fait – czyli że przyjaciel całego rodzaju
ludzkiego nie jest już jego przyjacielem, a także, iż Un pot savant est plus
sot qu’un savant ignorant (uczony głupi jest głupszy od nieuka). Molier
był prześmiewcą obłudy, fałszu opisywanych przez niego sytuacji, charakterów,
postaci, wad. W jednym ze swoich utworów – w „Świętoszku” – ukazał obłudnika
Tartuffe’a, który próbował zapanować nad życiem Orgona i jego rodziny. Toteż
najpierw mamił Orgona swoją świątobliwością, potem zaś chciał ożenić się z jego
żoną i uwieść córkę, zaręczoną już ze szlachetnym Walerym. Jednak naiwność Orgona
w pewnym momencie się skończyła: jego żona i służąca wykryły spisek Tartuffe’a,
obnażyły jego obłudę i zakłamanie. Sztuka Moliera, który – jak sam twierdził
– trafiał tylko w obłudę, była wymierzona przeciwko władzy kościelnej. Tartuffe
za pomocą swej świątobliwości chciał zapanować nad całą rodziną i objąć jej
członków swoją władzą. Na szczęście to mu się nie udało. Władze kościelne zabroniły
nawet wystawiania sztuki na scenie i tym samym ograniczyły jej dostępność dla
szerokiej rzeszy widzów.
Molier, mistrz komizmu, ukazał trzy rodzaje komizmu: sytuacyjny – argumenty
służącej, która wraz z żoną Orgona wykryła spisek czy powiedzenie zaślepionego
Orgona: „jak niebo każe” czy „biedaczek”. Komizm charakteru: doskonałym przykładem
jest Orgon – zaślepiony, wierzący bezgranicznie w pobożność i dobre intencje
Tartuffe’a. Wreszcie komizm słowny – śmieszne powiedzonka np. Orgona. Wszystko
to sprawia, iż komedia Moliera nie przedstawia tylko zwykłej śmiesznej sytuacji
z życia mieszczan, ale jest przy tym ośmieszeniem wad, postaw, sposobie myślenia,
poglądów na świat, jak również krytyką indywidualnych cech takich jak obłuda,
naiwność czy wreszcie zaślepienie społeczeństwa francuskiego.
[AS]