Bogurodzica – przedstaw cechy najstarszej polskiej pieśni religijnej

„Bogurodzica” jest jednym z zabytków języka polskiego. Jest
to utwór o charakterze religijnym, a przy tym bojowa pieśń rycerska, pochodząca
z XIII w.

Autorstwo pierwszych strof przypisuje się św. Wojciechowi, badacze
literatury podkreślają, że jej autorem musiał być człowiek wykształcony i inteligentny.
Pierwsza strofa jest apostrofą do Matki Boskiej, która według teoretyków literatury
jest, podobnie jak św. Jan Chrzciciel w drugiej strofie, pośrednikiem pomiędzy
Jezusem Chrystusem a ludem. Lud zwraca się do Maryi o wstawiennictwo u Chrystusa,
którego w drugiej strofie prosi o szlachetne, spokojne a dostatnie życie na
ziemi, a następnie o rajskie życie w niebie. Bogurodzica jest arcydziełem kunsztu
poetyckiego. Obecne są w niej archaizmy leksykalne, np. dziela – dla,
słowotwórcze, fleksyjne (Bogurodzica! w mianowniku zamiast w wołaczu)
czy fonetyczne (sławiena – sławiona). Ponadto obserwujemy także tzw.
paralelizm, czyli równoległość pomiędzy np. apostrofą a prośbą, a także podobnie
zbudowane wersy.
„Bogurodzica” jest utworem rymowo-zdaniowym. Każdy wers jest jednocześnie końcem
zdania, a rymy są wewnątrzwersowe lub zewnętrzne oraz asonansowe. Ten średniowieczny
zabytek podejmuje motyw maryjny. Refren Kyrie eleison świadczy o doskonałej
stronie dźwiękowej utworu. Mówi się także, iż „Bogurodzica” jest literacką realizacją
deesis, gdzie występuje Chrystus – jako pośrednik między Maryją – Matką
Boską i św. Janem Chrzcicielem.
Reasumując: „Bogurodzica” autora nieznanego jest arcydziełem polskiej poezji
średniowiecznej, utworem o sile wyższej – Bogu, Chrystusie, Matce Boskiej, św.
Janie Chrzcicielu. Adresatem modlitwy jest Chrystus, pośrednikami są Maryja
oraz św. Jan Chrzciciel, a nadawcą – cały modlący się lud.
[AS]