Symbolizm w „Weselu”

„Wesele” to najwybitniejszy dramat Stanisława Wyspiańskiego.

W utworze tym twórca zastosował szereg zabiegów artystycznych, takich jak synteza sztuk (koncepcja „teatru wielkiego”), impresjonizm, symbolizm, fragmenty dramatu klasycznego, romantycznego oraz szekspirowskiego. Przede wszystkim zaś użył symbolu – pojęcia, które nie znaczyło tylko tyle, co można było zauważyć z zewnątrz, ale miało ukryty sens. W „Weselu” mamy do czynienia z szeregiem symboli. Wśród nich można wymienić: Chochoła i jego taniec, złoty róg, czapkę Jaśka, dzwon Zygmunta, złotą podkowę czy nawet całą chatkę bronowicką. Pierwszy z nich i najważniejszy – Chochoł – to słomiana osłona dla pięknego kwiatu róży, który na okres zimy zamiera i potrzebuje okrycia, aby przetrwać czas mrozu. Symbolizuje on inteligencję i chłopstwo z „Wesela”, które niezdolne są do jakiegokolwiek czynu, z powodu konfliktu między tymi dwoma warstwami, ale także wobec nieświadomości potrzeby walki o dobro ojczyzny. Jednakże Chochoł oprócz znaczenia pesymistycznego niesie także optymistyczne. Oto przecież nadejdzie wiosna – róża ożyje, rozkwitnie, piękna, czerwona przedstawicielka natury. I tak będzie być może ze społeczeństwem polskim. Nadejdzie chwila, kiedy chłopi i inteligenci ruszą razem do powstańczego zrywu o niepodległość ojczyzny. Taniec chocholi symbolizuje z kolei stan marazmu, snu, letarg – niezdolność do jakiegokolwiek działania. Złoty róg przyniesiony Gospodarzowi przez Wernyhorę to nadzieja na powstanie wiodące ku wolności, ale niestety zaprzepaszczona. Jasiek schyla się po czapkę, którą wiatr zwiał mu z głowy, i gubi wtedy zloty róg – szansę na zryw zaprzepaszcza przez swoją głupotę. Złota podkowa schowana przez Gospodynię to symbol szczęścia odłożonego na później, a może chęci posiadania? Dzwon Zygmunta ma symbolizować siłę i potęgę Polski, a wnętrze bronowickiej chaty to ówczesna arena polityczna.
Reasumując: symbolizm w „Weselu” Wyspiańskiego odgrywa znaczącą rolę. Dzięki symbolom autor chciał uzmysłowić Polakom konieczność walki, zrywu powstańczego, koniecznego, aby odzyskać wolność. Symbole zawierają ukrytą treść, są mistrzowskim środkiem przekazania pewnych prawd, idei, nadziei (Chochoł).
[AS]