powiastka filozoficzna
narracyjny utwór pisany prozą, w którym świat przedstawiony ma ilustrować w sposób jawny jakąś tezę światopoglądową lub moralną. Powstała w oświeceniu i stała się narzędziem popularyzowania filozofii racjonalistycznej w tej epoce. Fabuła, akcja, postaci i konflikty traktowane były często żartobliwie, z dystansem, jako pretekst do refleksji filozoficznych. Do ważnym elementów powiastki należał motyw podróży, charakterystyka postaci była uproszczona, a fabuła epizodyczna, poszczególne przygody bohaterów nie wiązały się w żadną całość. Stąd najlepszym rozwiązaniem był motyw wędrówki, podczas której przygody i miejsca zmieniają się jak w kalejdoskopie. Najbardziej znane utwory tego gatunku: „Kandyd” Woltera, „Kubuś Fatalista i jego pan” D. Diderota.