Co jest w człowieku? – szkic do duchowego portretu ludzi końca XIX i XX w. inspirowany literaturą i filmem. – plan

Co jest w człowieku? – szkic do duchowego portretu ludzi
końca XIX i XX w. inspirowany literaturą i filmem. – plan

WSTĘP: Człowiek końca wieków – jaki jest? Czy pomimo swego
dążenia do doskonałości, panowania we wszechświecie, stanowi tylko istotę zagubioną
we własnym wnętrzu i targaną niepewnością egzystencji?
ROZWINIĘCIE:

• Analiza psychologiczna ludzkiej osobowości w literaturze.
  – „Granica” – Z. Nałkowska (teza: „Jesteśmy tacy, jak miejsce, w którym przyszło
  nam żyć”)
  – teorie Freuda (np. psychoanaliza, konflikt podświadomości i naturalnych popędów
  człowieka między kulturą a obyczajem)
  – „Dżuma” A. Camus (egzystencjalizm – prawda o osamotnieniu i ograniczeniu jednostki
  w rzeczywistości)
  – poglądy Taine’a (determinizm) oraz Fromma i Adlera (teorie o kompleksie niższości
  i języku symboli)
• Różne aspekty człowieka w oczach pisarzy
  – bezlitosny niszczyciel, równie owocny w burzeniu i okrucieństwie, jak Stwórca
  w tworzeniu:
  — „Na Zachodzie bez zmian” E.M. Remarque
  — „Medaliony” Z. Nałkowska
  – jako potężny, nietzscheański heros, twórca swej osobowości:
  — wiersz „Kowal” L. Staffa
  – jako więzień własnych namiętności
  — „Pani Bovary” G. Flaubert
  — „Noce i dnie” M. Dąbrowska
  – jako marzyciel i idealista; buntownik: — „Stowarzyszenie umarłych poetów”
  N.H. Kleinbaum
  — „Ludzie bezdomni” S. Żeromski
  — „Popiół i diament” J. Andrzejewski
  ZAKOŃCZENIE.
  – człowiek to istota nieodgadniona, stale zmieniająca się. Jedno, co jest pewne
  i możemy powiedzieć o sobie, to: „Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono”. Nie
  jesteśmy w stanie panować też nad własną podświadomością. Widzimy wokół naraz
  dobro i zło przemieszane, przez co czujemy się zagubieni. Króluje bowiem relatywizm.
  – jako istota osaczona w świecie, obarczona brzemieniem niezrozumiałej winy,
  poddawana dezintegracji:
  — „Proces” F. Kafka
  — „Ferdydurke” – W. Gombrowicz
  [PG]