archetyp

pierwowzór, prototyp. Pojęcie psychologiczne wprowadzone na początku XX wieku przez Karola Gustawa Junga. Archetyp to prastary wzorzec, wspólny dla wszystkich ludzi, wchodzący w obręb nieświadomości zbiorowej, istniejący od zawsze w umysłowości ludzkiej. Określa wyobrażenia ludzi o świecie, jest również schematem reakcji ludzi na określone sytuacje. Archetypu nie można poznać bezpośrednio i świadomie, dociera on do ludzi przez obiektywizacje i konkretyzacje, są to obrazy i symbole. Archetyp jest niezmienny i ahistoryczny. Poznajemy go w mitach, sztuce, literaturze, religii. Rodzaje archetypów: cień, anima, animus, osobowość maniczna.