postmodernizm

określenie nowych tendencji we współczesnej kulturze, filozofii nauki, życiu społecznym i politycznym, oraz sposobów ich opisu. Nazwa okresu w rozwoju kultury następującego po okresie modernizmu (liczonym od schyłku XIX w. do połowy XX w.), zapoczątkowanego w latach 60. w literaturze amerykańskiej.
Myśl postmodernistyczna mówi o konieczności odrzucenia bądź krytycznego przewartościowania oświeceniowego dziedzictwa. Tak postmodernizm jest pojmowany głównie we Francji (J.F. Lyotard, J. Derrida, G. Deleuze, J. Baudrillard). To także określenie „kondycji” ludzi w dzisiejszej sytuacji społecznej, ekonomicznej, mentalnej, w postindustrialnej, technologicznej cywilizacji. Postmoderniści krytykują wąsko pojęte kryteria racjonalności, istnienie obiektywnej nauki, wszelkie całościowe teorie filozoficzne oraz polityczne. Do typowych dla postmodernizmu cech i zjawisk należą: pluralizm, heterogeniczność, regionalizm, ambiwalencja, filozoficzny antyfundamentalizm, metodologiczny dekonstrukcjonizm.
W literaturze postmodernizm oznacza dążność do ujawniania umownego charakteru form literackich, fabuły, narracji, mieszanie stylów i rodzajów literackich, częste stosowanie cytatu, parodii, persyflażu, pastiszu (G. Garcia Marquez, S. Rushdie, C. Fuentes, J. Barth, Th. Pynchon, W. Burroughs, D. Barthelme, E. Doctorow, M. Kundera, U. Eco).
Sztukę postmodernistyczną cechuje odwoływanie się do historycznych stylów, odrzucenie funkcjonalizmu w architekturze i konstruktywizmu w plastyce, podporządkowanie komercji środków komunikowania i rynku sztuki (tzn. sztuką jest to, co się sprzedaje). Popularność sztuki postmodernistycznej przypadła na lata 70. i 80.