mowa niezależna i zależna

Mowa niezależna to dosłowne przytoczenie czyjejś wypowiedzi (albo po dwukropku i w cudzysłowie, albo w dialogu, z myślnikami). Takie przytoczenie znajdujemy m. in. w bajce Ignacego Krasickiego „Ptaszki w klatce”:

„Czegoż płaczesz? – staremu mówił czyżyk młody –
Masz teraz lepsze w klatce niż w polu wygody”.
„Tyś w niej zrodzon – rzekł stary – przeto ci wybaczę;
Jam był wolny, dziś w klatce – i dlatego płaczę”.

Mowa zależna to przytoczenie cudzych słów w formie zdania złożonego, na ogół dopełnieniowego, np. Młody czyżyk pytał starego, czemu on płacze.