podmiot

Podmiot to cześć zdania, która wskazuje na osobę (zwierzę, przedmiot, zjawisko, pojęcie) wykonującą czynność, o której mówi orzeczenie.

Rodzaje podmiotów:

a) gramatyczny: rzeczownik lub zaimek rzeczowny w mianowniku np. Chłopcy zbili szybę., Ona jest bardzo pracowita. W roli podmiotu gramatycznego mogą występować także inne części mowy, jeśli mają znaczenie rzeczownika, np. Pięć (liczebnik) jest liczbą nieparzystą., Przyjemnie jest kąpać się (czasownik w formie bezokolicznika) w morzu.

b) logiczny: rzeczownik w dopełniaczu. Podmiot logiczny związany jest z orzeczeniem wskazującym na przybywanie, ubywanie, nadmiar lub niedobór czegoś, np. Dziadka nie było w domu., Ubyło wody w dzbanie., Większość uczniów otrzymała bardzo dobre oceny.

c) szeregowy: szereg lub zespół wyrazów złożony z rzeczowników (lub zaimków rzeczownych) w mianowniku lub z rzeczownika i wyrażenia przyimkowego, np. Dominika i Tadeusz poszli do kina., Broni się jeszcze z wież Alpuhary Almanzor z garstką rycerzy., Wojski z woźnym Protazym ze świecami w sieni stali.

O podmiocie domyślnym mówimy, gdy w zdaniu podmiot opuszczono, my natomiast możemy się
go domyślić, zwłaszcza na podstawie orzeczenia, np. Jutro będziemy zbierać maliny w ogrodzie (my).,
Jest przeziębiony i kaszle od kilku dni (on).

Zdania bezpodmiotowe to konstrukcje, w których nie można umieścić podmiotu, my zaś nie możemy się domyślić, kto jest wykonawcą czynności, np. Świta., Kłuje mnie w boku., Zrobiło mi się smutno., Znaleziono psa.