składnia zdania złożonego podrzędnie

W zdaniu złożonym podrzędnie jedno ze zdań składowych jest określeniem drugiego. Zdanie nadrzędne jest zdaniem określanym. Zdanie podrzędne jest zdaniem określającym. Zastępuje ono w zdaniu złożonym części wyróżniane w zdaniu pojedynczym, np. podmiot w zdaniu pojedynczym: Syty głodnego nie zrozumie. zastąpiono zdaniem podrzędnym podmiotowym: Kto jest syty, ten głodnego nie zrozumie.

Rodzaje zdań złożonych podrzędnie nazywają się podobnie jak części zdania, które zastępują.

a) Zdanie złożone podrzędnie orzecznikowe: pełni funkcję orzecznika zdania nadrzędnego, rozwija treść orzecznika wyrażonego zaimkiem. Odpowiada na pytania: kim (czym) jest?, kim (czym) został?,  jaki (-a, -e) jest?.

b) Zdanie złożone podrzędnie podmiotowe: pełni funkcję podmiotu zdania nadrzędnego, rozwija treść podmiotu wyrażonego zaimkiem. Odpowiada na pytania podmiotu: kto?, co?.

c) Zdanie złożone podrzędnie przydawkowe: zastępuje przydawkę zdania nadrzędnego lub jest rozwiniętym w zdanie określeniem rzeczownika. Pytamy o nie jak o przydawkę: jaki? (-a, -e), który? (-a, -e), ile?.

d) Zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe: zastępuje dopełnienie zdania nadrzędnego. Odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich oprócz mianownika i wołacza).

e) Zdanie złożone podrzędnie okolicznikowe: zastępuje okolicznik zdania nadrzędnego. Ze względu na znaczenie wyróżniamy zdania okolicznikowe: miejsca, czasu, sposobu, stopnia, celu, przyczyny, warunku, przyzwolenia. Pytamy o nie tak samo, jak o odpowiadające im okoliczniki.